لزوم تنوع بخشی به محیط های آموزشی و منابع یادگیری

رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، پیرامون ادامه طرح حذف پیک های نوروزی در تعطیلات نوروز پیش رو برای دانش آموزان، اظهار داشت: امسال نیز به هیچ عنوان پیک نوروزی یا موارد مشابه تحت عنوان درسنامه را در هیچ نوع مدرسه ای در سراسر کشور نخواهیم داشت. تمرکز اصلی ما نیز مانند سال گذشته بر داستان نویسی و روایتگری دانش آموزان است اما با کمی تغییرات.

وی در ادامه درباره این تغییرات بیان کرد: در روش گزارش گیری نهایی از داستان ها و روایتگری دانش آموزان تغییرات جزئی داده شده است و شیوه نامه را کمی تغییر داده ایم.  فعالیت هایی که بچه ها تحت عنوان داستان نویسی باید در ایام نوروز انجام دهند در یک دستورالعمل اعلام شده است که ابهام ها در این دستورالعمل جدید رفع شده و تکالیف ساده تر شده است. اما تاکید می کنم هیچ مدرسه ای تحت هیچ شرایطی نباید پیک نوروزی داشته باشد.

معاون آموزش ابتدایی درباره موفقیت آمیز بودن طرح در سال گذشته نیز اظهار کرد: ما به روش های متفاوتی این طرح را که سال گذشته اجرا شد ارزیابی کردیم. هم به صورت کیفی و هم به صورت کمی و اجرای طرح عید و داستان یکی از موفقیت آمیزترین طرح های ما بود؛ اما ما با مواردی رو به رو شدیم که انتظارش را نداشتیم مثل اینکه قصه هایی نگاشته شده بود که با نقاشی همراه بودند و در پایان ما انبوهی از دست نوشته بچه ها، نقاشی و طراحی هایی را داشتیم که خودش یک گنجینه است.

وی اضافه کرد: امسال به خاطر اینکه مجالی باز کنیم، بر همین فرایند خلاقانه بچه ها تاکید کردیم. شما شاهد بودید که در هفته پژوهش برای اولین بار ۷ نفر را به عنوان نویسندگان کوچک معرفی کردیم و تاکید کردیم که پرورش ادبی در دوره کودکی بسیار اهمیت دارد و باید آن را به رسمیت بشناسیم.

حکیم زاده با بیان اینکه  یکی از مهمترین افتخارات ما ذخایر ادبی و میراث فرهنگی و ادبی غنی ماست، گفت: ما باید بتوانیم آن دوره شکوهمند و تمدن با شکوه را پاس بداریم و ادامه دهنده آن راه باشیم. باید برای رسیدن به چنین ایده آلی از دوره کودکی آغاز کنیم و باید به موارد اینچنینی چون داستان نویسی در کودکی بها دهیم تا تنها افراد دنبال شاخه های علمی نروند.

وی در پاسخ به پرسش دیگری در این باره که طرح بازی و یادگیری نیز ادامه همین مسیر است و آیا با شروع این طرح این امید وجود دارد که در همه مدارس فراگیر شود، گفت: نگاه در برنامه های تحولی وزارت آموزش و پرورش تاکید بر سند تحول بنیادین است. اینکه با یک نگاه تخصصی به سمت مقطع ابتدایی برویم و تنوع بخشی به محیط های آموزشی و منابع یادگیری داشته باشیم. باید نگاه تخصصی در امر تعلیم و تربیت را با اصول روان شناسی و علوم تعلیم و تربیت پیش ببریم.

وی بیان کرد: یکی از بسترهای تعلیم و تربیت حوزه بازی و دست ورزی است. هنر و ادبیات و قصه گویی دیگر ابزار است. این ابزار باید متناسب با دوره کودکی انتخاب شوند. ما با داستان کار را آغاز کردیم و تنها آن را به ایام نوروز محدود نکردیم و بازی که یکی از ابزار قصه گویی است را نیز وارد این فضا کردیم. این قصه گویی می تواند از طریق عروسک ها باشد. کودکان می توانند از این طریق ابراز وجود کنند و ارزش ها به آنها منتقل شود و همچنین یادگیری رخ بدهد.

منابع یادگیری فقط متن ها نیستند و دیگر تاکید بر متن به عنوان ابزار یادگیری در دنیای امروز قابل قبول نیست

حکیم زاده تصریح کرد: اینکه ما گفتیم در مدرسه اتاق بازی و یادگیری باشد برای این است که تاکید کنیم منابع یادگیری فقط متن ها نیستند و دیگر تاکید بر متن به عنوان ابزار یادگیری در دنیای امروز قابل قبول نیست. قطعا همه این راه ها که می رویم یک کل بهم پیوسته است تا بتوانیم یادگیری را امری لذت بخش کنیم و مفاهیم و مهارت ها را از این طریق ها یاد بدهیم.

وی با توضیح اینکه بسیاری از مدارس تجربه بازی و یادگیری را پیش از کلید زدن این طرح نیز داشته اند، گفت: در برنامه دو روزه، ما رابطان استانی را کنار هم داشتیم و برخی مدارس که پیشینه اجرای این طرح را داشتند، شناسایی کردیم. در برخی مدارس ۱۰ سال بود این کار صورت می گرفت. ما ابتدا اعلام کردیم ۱۰ استان در فاز اول وارد این طرح شوند اما داوطلبان بیش از ۱۰ استان بود. ۱۰۰ مدرسه ای که انتخاب شده زیاد نیست و داوطلب ها بیش از این تعداد است.

معاون آموزش ابتدایی در ادامه به تغییر در گفتمان جامعه در حوزه تعلیم و تربیت اشاره کرد و گفت: دیگر نمی توان در محیط های غیر منعطف کودکان را به آموزش واداشت. البته در این طرح ما منظورمان این نیست کودکان با خود اسباب بازی به مدرسه بیاورند و هزینه ای به خانواده تحمیل شود یا چشم و هم چشمی در بین دانش آموزان رواج پیدا کند. تنها هدفمان به کار گیری روش جدید یادگیری در میان کودکان است. ما میراثی از بازی های بومی و محلی داریم که هیچ ابزار بازی هم برای انجام آنها نیاز نیست. بسیاری از مفاهیم ساده ریاضی را می توان از طریق بازی های ساده به دانش آموزان یاد داد.

معاون آموزش ابتدایی در ادامه در پاسخ به خبرنگار مهر درباره مسکوت ماندن خروجی طرح شهاب و نادیده گرفتن بودجه ای برای این طرح در لایحه بودجه 98، درباره کم و کیف این طرح بیان کرد: گرچه این طرح در مدارس و از پایه چهارم به بعد اتفاق می افتد اما مسئولیت طرح به عهده سازمان استعدادهای درخشان است. این طرحی فراگیر است که از پایه چهارم ابتدایی دانش آموزان را تحت پوشش قرار می دهد اما به نظر می رسد برای اجرای طرح نیاز به هماهنگی و هم افزایی بیشتری میان مسئولان و برگزار کنندگان باشد.

وی ادامه داد: بنیاد ملی نخبگان متولی اصلی این طرح در سطح کشور است و قطعا دغدغه این را دارند که این طرح اجرا شود و آموزش و پرورش هم همه می دانیم محدودیت های بودجه ای دارد. به نظرم باید معاونت فناوری ریاست جمهوری بودجه ویژه ای برای حمایت از این طرح ببیند. تا سال های گذشته طرح مورد توجه بوده است. در عین حال برای اجرای این طرح چالش هایی نیز دریافت کرده ایم که باید آنها بیان و مرتفع شود.

حکیم زاده در پایان بیان کرد: ما در معاونت ابتدایی اعلام آمادگی کرده ایم که تا جایی که می شود مشارکت جدی تری در طرح شهاب داشته باشیم و منتظر دریافت پاسخ هستیم.